prof. dr hab. Marek Walczak

Historyk sztuki związany od czasu studiów z Uniwersytetem Jagiellońskim, gdzie przeszedł wszystkie szczeble kariery zawodowej. Od 2022 r. profesor tytularny, od 2007 r. kierownik Zakładu Historii Sztuki Średniowiecznej (obecnie Historii Sztuki Średniowiecznej i Bizantyjskiej), a od 2016 r. dyrektor. Zajmuje się sztuką średniowieczną ze szczególnym uwzględnieniem Krakowa. a w szczególności ikonografią hagiograficzną, nekropolią królewską w katedrze na Wawelu, zespołem klasztornym dominikanów w Krakowie, czy ikonografią biskupów Krakowa (od średniowiecza do czasów współczesnych). Interesuje go także sztuka nowożytna, a w szczególności zagadnienie „długiego trwania”, czy problematyka pamięci historycznej. Uczestniczył w inwentaryzacji zabytków sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej pod kierunkiem prof. dra hab. Jana K. Ostrowskiego, a zaangażowanie w działalność inwentaryzatorską kontynuował w ramach przygotowań katalogu zabytków w Małopolsce Dehio Handbuch der Kunstdenkmäler, a przede wszystkim w projekcie badawczym Narodowego Centrum Nauki – Architektura i wyposażenie zespołu klasztornego Dominikanów w Krakowie od 1 poł. XIII w. do czasów współczesnych. Kurator wystaw Mistrz i Katarzyna: Hans von Kulmbach i jego dzieła dla Krakowa (w Muzeum Narodowym w Krakowie, 2018) oraz Jacob Mertens i malarstwo krakowskie około roku 1600 (na Zamku Królewskim na Wawelu, 2023), autor scenariusza i kurator ekspozycji stałej w Muzeum Dominikanów w krakowskim konwencie Trójcy Świętej.

Autor, bądź współautor sześciu samodzielnych monografii książkowych i ponad 200 publikacji monograficznych w recenzowanych wydawnictwach o zróżnicowanym charakterze, w tym w renomowanych periodykach, takich jak „Biuletyn Historii Sztuki”, „Rocznik Historii Sztuki”, „Folia Historiae Artium”, „Modus. Prace z Historii Sztuki”, „Rocznik Krakowski”, „Studia Waweliana”, „Studia Źródłoznawcze”, „Acta Historiae Artis Slovenicae”, „Ars”, „Artibus et Historiae”, „Perspective”, „Ročenka Slovenskej Národnej Galérie v Bratislave" „Umĕní”, „Source. Notes in the History of Art”, czy „Viator”. W 2012 r. obmyślił i powołał do życia wspólnie z Wydawnictwem Towarzystwa Naukowego Societas Vistulana serię publikacji poświęconych sztuce dawnej, w której ukazało się dotąd 11 książek. Organizator wielu konferencji naukowych, w tym międzynarodowych.

Zajmuje się popularyzacją wiedzy o sztuce, np. w ramach wydawnictwa Tysiąc skarbów Krakowa, a także Kraków. Dzieje i sztuka Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie. Współpracuje z wydawnictwami encyklopedycznymi i słownikowymi, m.in. w ramach Wielkiej Encyklopedii Powszechnej PWN i Encyklopedii Katolickiej KUL. Jeden z redaktorów II wydania Encyklopedii Krakowa, przygotowywanego przez Bibliotekę Kraków.

Stypendysta wielu instytucji w tym Fundacji Nauki Polskiej i Fundacji z Brzezia Lanckorosńkich, pracował m.in. w Biblioteca Hertziana- Max Planck Institut w Rzymie, Instytucie Warburga Uniwersytetu Londyńskiego, Herzog August Bibliothek w Wolfenbüttel, Geisteswissenschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas e. V. w Lipsku,  a także na Uniwersytecie Karola w Pradze. Uczestniczył czynnie w około 100 konferencjach i seminariach naukowych w kraju i zagranicą.

Przewodniczący rady naukowej konsorcjum Międzyuczelnianego Centrum Badań Witrażowych (MCBW), wiceprezes Stowarzyszenia Historyków Sztuki, wiceprzewodniczący  Komisji Historii Sztuki Polskiej Akademii Umiejętności, członek Komitetu Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk, Narodowego Komitetu Historii Sztuki PAN, Społecznego Komitetu Odnowy Zabytów Krakowa, International Advisory Board Ústavu dějin umění Akademie Věd Českè Republiki, a także Rady Naukowej wydawnictwa Artefactum prowadzonego przez tą samą instytucję. Członek naukowy komitetów redakcyjnych periodyków naukowych: „Modus. Prace z Historii Sztuki”, „Rozprawy i Sprawozdania Muzeum Narodowego w Krakowie”, „Studia Waweliana” i „Rocznik Krakowski”.

Wybrane publikacje

Publikacje książkowe:

  • "Alter Christus". Studia nad obrazowaniem świętości w sztuce średniowiecznej na przykładzie św. Tomasza Becketa, Kraków 2001 (Ars vetus et nova, 4)
  • Rzeźba architektoniczna w Małopolsce za czasów Kazimierza Wielkiego, Kraków 2006 (Ars vetus et nova, 20)
  • Kościoły gotyckie w Polsce, Kraków 2015
  • Do źródła, Kraków 2020, Kraków 2020 (Studia z historii sztuki średniowiecznej i nowożytnej Instytutu Historii Sztuki UJ i Muzeum Narodowego w Krakowie, 9)
  • Jakob Mertens i malarstwo krakowskie około roku 1600, Kraków 2022 [wspólnie z Krzysztofem J. Czyżewskim]
  • Kościół Mariacki w Krakowie. 800 lat historii, Kraków 2023 [wersja polska i angielska][wspólnie z Krzysztofem J. Czyżewskim]  

Redakcja serii wydawniczych:

  • Studia z historii sztuki dawnej Muzeum Narodowego w Krakowie i Instytutu Historii Sztuki UJ, TN Societas Vistulana, Kraków od 2012
  • [wspólnie z Marią Koczerksą i Piotrem Węcowskim] Studia Jagiellonica, TN Societas Vistulama, Kraków od 2015

Redakcja wybranych publikacji zbiorowych:

  • Sztuka w kręgu krakowskich dominikanów, Kraków 2013 (Studia i źródła Dominikańskiego Instytutu Historycznego, t. 13)
  • Działalność fundacyjna biskupów krakowskich, vol. 1–2, Kraków 2016
  • Mistrz i Katarzyna: Hans von Kulmbach i jego dzieła dla Krakowa. Katalog wystawy w Muzeum Narodowym w Krakowie, Kraków 2018
  • Jako serce pośrodku ciała...”. Kultura artystyczna kościoła Mariackiego w Krakowie, Kraków 2020/2021

Wybrane artykuły i rozdziały w publikacjach zbiorowych:

  • Casimir the Great’s artistic foundations and the court art of the Luxembourgs [w:] Kunst als Herrschaftsinstrument. Böhmen und das Heilige Römische Reich unter den Luxemburgern im europäischen Kontext (Tagung Prager Burg, Grosses Ballhaus, 9. - 13. Mai 2006; Veranst. von: Geisteswissenschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas an der Universität Leipzig), hrsg. von J. Fajt, Berlin, München 2009, s. 534-549
  • The Figures on the Sides of the Tomb-Chest of King Casimir the Great: A Reassessment of the Iconography of the Polish Kingdom Reborn, [w:] British Archeological Association Transactions, xxxvii, 2014, s. 48-75
  • The monuments with portrait busts of the bishops of Cracow: on the history of the reception of Roman Baroque models of sepulchral art in Poland (Bernini-Algardi-Rossi), “Artibus et Historiae = An Art Anthology”, 36, 2015, no 71, s. 181-223
  • Topography of the royal necropolis at the Cracow cathedral in the Middle Ages, “Epigraphica et Sepulcralia. Fórum epigrafických a sepulkrálních studií”, 6, 2015, s. 67-90
  • Miracles et Charite dans l’iconographie martinienne, [w:] Martin de Tours: le rayonnement de la cité, red. S. Join-Lambert, Milano 2016, s. 89-95
  • Kunstgeschichtliche Einleitung, [w:] Die mittelalterlichen Glasmalereien in der Stadtpfarrkirche Mariä Himmelfahrt in Krakau (Corpus vitrearum medii aevii: Polen; Band I: Südpolen, Teil 1), Kraków 2018, s. 61-121
  • “Between the Eternal City and Cracow : On the Origins of the Iconography of Saint Hyacinth of Poland OP (d. 1257), ”Artibus et Historiae = An Art Anthology”, 39, no. 78 (2018), s. 325–357
  • The Maces of the Jagiellonian University : A Contribution to the Research on Insignia of Power in the Late Middle Ages and at the Beginning of the Early Modern Period „Viator”, 49, no. 3 (2018), s. 223–244
  • A group of Stauettes in Alabaster frome the Dominican Church in Craocow: A Contributione to the Research of Imported Artworks in Central Europe in the Late Middle Ages, „Artibus et Historiae = An Art Anthology”, 42, 2021, no 83, s. 1-41

Linki zewnętrzne