Skip to main content

Web Content Display Web Content Display

Web Content Display Web Content Display

Web Content Display Web Content Display

Sala w Gabinecie Historii Sztuki. Na pierwszym planie duży stół, na ścianach oprawione w ramki ryciny i fotografie

Gabinet Historii Sztuki w Collegium Novum, tzw. "sala studiów", fot. J. Sebald, po 1894

 

Wnętrze Fototeki Instytutu Historii Sztuki. Na pierwszym planie stół obity zielonym suknem, w tle regałyz pudłami na fotografie.

Fototeka Instytutu Historii Sztuki (Collegium Iuridicum, pokój 58), stan w 2006 r.

Web Content Display Web Content Display

logo Instytutu z motywem liścia akantu

Web Content Display Web Content Display

Fototeka Instytutu Historii Sztuki UJ

Fototeka Instytutu Historii Sztuki UJ kontynuuje tradycje Gabinetu Historii Sztuki, utworzonego z inicjatywy prof. Mariana Sokołowskiego na początku lat 80. XIX w. w celu gromadzenia "aparatu naukowego" - odlewów gipsowych, rycin i fotografii, służących jako materiał ilustracyjny do wykładów i ćwiczeń. Obecnie zbiory Fototeki liczą blisko 68 tys. fotografii (odbitek, negatywów i diapozytywów) i należą do najstarszych i najbogatszych archiwów fotograficznych o profilu historycznoartystycznym w Polsce.

Ogromna większość zbiorów pochodzi sprzed II wojny światowej, w tym stosunkowo dużo - z przełomu wieków XIX i XX. Materiały te pozyskiwano drogą zakupów lub darów (np. kolekcja Juliana Klaczki i Jerzego Mycielskiego). W okresie powojennym Fototeka wzbogaciła się o fotografie, będące plonem prac inwentaryzacyjnych, prowadzonych siłami Instytutu; dużo odbitek do celów badawczych zamawiano także w Instytucie Sztuki PAN. Pewną liczbę fotografii Fototeka "odziedziczyła" po Institut für Deutsche Ostarbeit, funkcjonującym w czasie okupacji hitlerowskiej. W pierwszych dekadach XXI wieku do Fototeki trafiły między innymi zbiory fotograficzne śp. prof. Lecha Kalinowskiego, śp. dra Franciszka Stolota i śp. prof. Andrzeja M. Olszewskiego.

Trzon kolekcji stanowią pozytywy na papierze, przeważnie formatu 13 x 18 lub większe, ukazujące dzieła sztuki z dawnych i obecnych terenów Polski, ze szczególnym uwzględnieniem Małopolski, Krakowa oraz dawnych ziem wschodnich Rzeczypospolitej. Wśród autorów spotkać można nazwiska najwybitniejszych polskich fotografów zawodowych: Karola Beyera, Walerego Rzewuskiego, Ignacego Kriegera, Antoniego Pawlikowskiego, Adama Lenkiewicza, Józefa Jaworskiego, Jana Bułhaka i Stanisława Kolowcy, a także wybitnych historyków sztuki - fotoamatorów: m.in. Tadeusza Szydłowskiego i Adama Bochnaka. Oddzielną grupę tworzą też fotografie dzieł sztuki obcej, przede wszystkim włoskiej (do w. XVIII włącznie), pochodzące z renomowanych firm fotograficznych (Fratelli Alinari, Giacomo Brogi, James Anderson, Adolphe Braun, Franz Hanfstaengl, Bruckmann Verlag i in.).

Kolekcja negatywów obejmuje przede wszystkim klisze 13 x 18 cm, na szkle i folii, głównie autorstwa instytutowego fotografa Władysława Gumuły. W przeważającej większości ukazują one zabytki polskie; można też wyodrębnić niewielki zbiór fotografii dzieł malarstwa polskiego po 1945 roku.

Fototeka posiada także około 10 000 szklanych diapozytywów formatu 8,2 x 8,2 cm, niegdyś używanych do wykładów. Rdzeń tej kolekcji stanowią przezrocza pozyskane po II wojnie światowej z dawnych zbiorów instytucji niemieckich (głównie Kunsthistorisches Institut der Universität Breslau); tylko nieliczne pochodzą z przedwojennych zasobów Zakładu Historii Sztuki UJ. Wśród reprezentowanych wydawców i autorów w pierwszej kolejności wymienić należy Franza Stoedtnera z Berlina oraz lipskie wydawnictwo E. A. Seeman, ponadto Krakowską Pracownię Przezroczy Józefa Cieślińskiego, Stanisława Szalaya i Jana Bułhaka.

W przeciwieństwie do wielu placówek akademickich, w Fototece Instytutu Historii Sztuki UJ nie przechowuje się natomiast zbioru slajdów małoobrazkowych, do niedawna jeszcze służących do celów dydaktycznych. Zamawiane i wykonywane zwykle na potrzeby konkretnych zajęć, przekazywane były one do dyspozycji poszczególnych zakładów lub pracowników.

Część kolekcji Fototeki (odbitki z zakresu sztuki polskiej) dostępna jest online na stronie www.fototeka.ihs.uj.edu.pl.

Dokumentacja fotograficzna wybranych dzieł malarstwa XVII w. w Krakowie

W zbiorach Instytutu Historii Sztuki UJ znajduje się dokumentacja wybranych dzieł malarstwa siedemnastowiecznego w Krakowie, obejmująca ponad 450 fotografii cyfrowych wysokiej jakości.
Dokumentacja została wykonana przez dr Daniela Podoska pod merytorycznym nadzorem prof. dr hab. Marka Walczaka i mgr. Krzysztofa Czyżewskiego w ramach Stypendium Twórczego Miasta Krakowa na rok 2023.

Fotografie się dostępne do celów badawczych, w tym do publikacji, w Instytucie Historii Sztuki, po umówieniu terminu. Zainteresowani proszeni są o kontakt z dr Danielem Podoskiem: daniel.podosek@uj.edu.pl.